Sauna Nedir ve Ne İşe Yarar?
Sauna kelimesinin kökeni Finceden gelir ve ahşap oda anlamına gelmektedir. Saunalar Finlandiya’da genellikle bir göl yakınındaki ahşap kulübedir. İskandinav ve Baltık ülkelerinde sosyal ve manevi değeri vardır. Bizde de, özellikle Osmanlı kültüründe hamam olarak adlandırılır. Fin Hamamları, Rus Banyaları ve Türk yani Osmanlı Hamamları dünyada büyük üne sahiptirler. Finlandiya’nın
Sauna, cildin gözeneklerini açar ve ölü hücrelerin temizlenmesini sağlar. Genel prensip nemli hava ile terlemeyi sağlayarak, vücuttaki toksin maddelerin ter yoluyla atılmasıdır. Grip ve soğuk algınlığı gibi kış hastalıklarında terleme ile iyileşmeyi hızlandırır. Eklem ağrıları içinde oldukça faydalıdır.[¹]
Sauna Sağlıklı Mıdır?
Sağlık üzerinde bir çok olumlu etkisi olduğu söylenmektedir. Saunanın vücudumuzdaki etkilerini kısaca şöylece sıralayabiliriz;
- Cildimiz için faydalıdır. Cilt bakımına destek olan yararları vardır. Sauna ile cildin gözenekleri açılmaktadır. Bu sayede cildin hava alması hızlanır ve hücre yenilenmesi olumlu etkilenir.[²]
- Vücudun yağ yakmasına yardımcı olur. Yüksek ısı kasları etkiler ve artan kas sirkülasyonu, yağ oranını dengeleyerek esneklik sağlar.[²]
- Kalp rahatsızlığı olmayan kişilerde olumlu etkileri vardır. Yüksek sıcaklık kalp atış hızını artırır. Bu durum da kalp sağlığının koruma altına alınmasına yardımcı olur.[²]
- Kilo vermek isteyenlere yardımcı olur. Yukarıda da değindiğimiz gibi hızlanan kalp atışı daha fazla kalori yakımı sağlar.[²]
- Bağışıklık sistemini güçlendirir. Buharın etkisi grip, bronşit gibi hastalıklara yakalanmayı önleyebilir. Yüksek ısı kan hücrelerinin artmasını sağlar. Bu yolla virüs ve mikrop gibi zararlıları vücuttan uzaklaştırır.[²]
- Düzenli ve derin bir uyku için tavsiye edilmektedir. Gevşeyen ve rahatlayan vücut sayesinde kesintisiz bir gece uykusu alınmasına yardımcı olur.[²][³]
- Stresi azaltır. Kaslardaki ve sinirlerdeki gevşeme ile birlikte stres azalacaktır.[²][³]
- Depresif bozukluklar, romatizma ve kireçlenme tedavilerinde tavsiye edilmektedir.[³]
Fin Hamamlarından: Duman Saunası
Saunaların Zararı Var Mı?
Bu durum kişiden kişiye değişse bile, bazı olumsuz durumlar söz konusu olabilmektedir. Kısaca göz atacak olursak;
- Saunada cilt damarları genişleme yapar. Organlara gidecek kan cilt damarlarına gider. Bu yüzden yemek sonrası tavsiye edilmez. Ayrıca kafa içi damarların genişlemesi ile kafa içi basıncın artmasına neden olabilir. Baş dönmesi ve bayılma gibi etkiler oluşabilir.[⁴]
- Nafiz Karagözoğlu HaberTürk’teki röportajında anlattığı üzere tansiyon hastaları saunadan olumsuz etkilenebilirler. Yine aynı yazıda kalp yetmezliği, kalp ritim bozukluğu, kalp kapak hastalıkları olanlar için sauna önerilmemektedir.[⁵]
- Dikkatli olunmaz ise yanıklarla karşılaşmak mümkündür. Kullanılan soba ya da elektrikli ısıtıcılarla yanık sorunu yaşayan insanların şikayetleri vardır.[⁶]
- Yüksek sıcaklık erkek üreme organlarına etki edebilir. Bu durum sperm sayısının azalmasına yol açar. Dengesizliğin yaklaşık beş hafta boyunca etkili olabileceği araştırmalarla ortaya konmuştur.[⁶]
- Uzun süreli sıcak etkisi ve aşırı terleme ile vücut susuz kalabilir. Sauna kullanımı öncesinde ve sonrasında mutlaka su tüketilmelidir.[⁵][⁶]
Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar
Sauna kullanılmadan önce kesinlikle alkol alınmamalıdır. Alkol hem vücutta susuzluğa yol açacak, hem de beyin damarları üzerinde baskı yapacaktır. Her iki durum altında da olumsuzluklarla karşılaşılacağı açıktır. [²]
Genellikle sıcaklık değerleri 80 ila 85 derece arasında olmaktadır. Yüksek sıcaklıklardan olumsuz etkilenenler, seanslarını bırakabilirler. Doktorların genel tavsiyesi 15 dakika civarındadır. Daha uzun süreli seanslar tavsiye edilmemekle birlikte bu durum kişiden kişiye değişiklik gösterir. [²]
Saunayı kullanırken kıyafet seçimi de önemlidir. Fin halkı bu eylemi genellikle çıplak yapsa da, üzerinize alacağınız ve mahrem oluşturmak için kullanacağınız havlu ve ince kıyafetlerinizi kimse yadırgamaz. Saunaya kesinlikle mayo ve benzeri ürünlerle girmeyiniz. Mayo gibi ürünler yapılarından dolayı vücuda yapışı ve terinizi de emmez. Bu tarz PVC kumaşlardan yapılan kıyafetler yüksek sıcaklıkla zararlı etkiler oluşmasına neden olabilirler. En ideal kıyafet bele sarılan bir havlu olacaktır. Bunun yanında pamuklu kumaşlardan yapılan t-şörtler de tercih edilebilir.[⁷]
Ev tipi portatif bir sauna örneği
Sauna Çeşitleri
Saunalar ısıtma tiplerine göre sınıflandırılabilirler. Bu tip sınıflandırmada karşımıza sobalı, elektrikli ya da doğal gazlı sauna tipleri çıkar. Tüm bu çeşitlerde, klasik saunalarda olduğu gibi ısıtılan taşlara su dökülerek buhar elde edilme imkanı vardır.
Bunun yanında günümüzde artık yapılarına göre de sınıflandırmalar yapılmaktadır. Kulübe tipi, çadır tipi, portatif ve ev tipi sauna çeşitleri bulunmaktadır.
Bir diğer sınıflandırma tipine göre saunalar klasik ve infrared (kızıl ötesi) sauna olarak ikiye ayrılmıştır. Klasik saunalar bildiğimiz Fin saunası, Türk hamamı, Rus Banyası ve Rock(kaya, taş) saunaları olurken, infrared saunalar teknolojinin kısa süre önce hayatımıza soktuğu sauna çeşididir.
Kızılötesi saunalar gelecekte hayatımızda daha fazla göreceğimiz sauna tipi olarak görülmektedir. Artık gelişmiş duşakabin sistemleri içerine dahil edilen kızılötesi duşakabinler birer saunaya dönüşüyorlar.
Ev tipi Saunalara Bir Örnek
Evde Sauna Olur Mu?
Kısa cevap evet. Evde sauna olur. Fin halkı yıllardır zaten kullanıyor. Günümüzde teknolojinin gelişimi ve inşaat sektöründeki ilerlemeler artık saunaların evimize yaptırmamızı hem kolaylaştırdı hem de ucuzlattı. Yukarıda da değindiğimiz duşakabin imalatında yaşanan gelişmelerle artık evimize buhar odası, sauna, kızılötesi sauna gibi tercihler kullanılmaya hazırlar.Kullanım alanınıza göre tercih edebileceğiniz duşakabin modelleri evinize sauna konforunu taşımanıza yardımcı olacakdır.
Saunalı Duşakabin Sistemi
Günden güne düşen duşakabin fiyatları sayesinde bu teknolojik ürünler de, her geçen gün ucuzlayarak bir çok kullanıcı için uygun seçenekler sunuyorlar.
KAYNAKLAR;
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/313109
- https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/saunas-and-your-health
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Sauna
- https://www.finnleo.com/pages/health-and-wellness
- https://www.haberturk.com/polemik/haber/932110-ileri-yasta-sauna-ve-spor-zararli-mi
- https://www.globosurfer.com/advantages-ad-disadvantages-of-sauna/
- https://www.sunrisespecialty.com/what-to-wear-in-sauna