Gittikçe yaygınlaşmaya başlayan jakuziler, ev kullanıcılarına hitap eden modelleri ve ebatları ile bir çok banyoda yer alan ürünler arasına girdiler. Önceleri dış mekan, bahçe ve teras gibi alanlarda kullanılmaya başlanan jakuziler, teknolojik gelişmelerle evlerimize girmeyi başardı. Peki kullanımda sağlık ve eğlence sunan jakuzileri kimlerin kullanması ve kimlerin kullanmaktan kaçınması gerektiğini hiç düşündünüz mü? Yazımızda jakuzi kullanımını sağlık penceresinden ele alacağız.
Jakuzi Nedir?
Jakuzi, kısaca geliştirilmiş bir banyo küvetidir. Bünyesine yerleştirilen jet motorları ile suyu hareketlendirerek, vücuda hidroterapi etkisi sağlar ve masaj yaparlar. Bu özellikleri onları sıradan banyo küvetlerinden ayırır. Jakuzilerin içine bakıldığında, belli noktalar göze çarpar. Bu noktalardan bir motor yardımı ile basınçlı hava ve su karışımı püskürtülür. Güçlü motorların, yumuşak darbelerle suyu hareketlendirmesi vücutta hidroterapi etkisi sağlar. Vücudun farklı bölgelerine, suyun değişik basınçlarla uygulanması kişi zindelik hissi verir. [¹]
Sağlık ve Eğlence Sunan Jakuzi; Teras Jakuzisi
Jakuzinin Tarihi ve Gelişimi
Jakuzi, aslında “Jacuzzi” adı ile bir ticari markadır. Fakat bu isim sonradan tüm dünyada bu tarz ürünlerin genel adı haline gelmiştir. İlk kullanımları Romalılara kadar giden hidroterapi uygulamaları, Jukuzi Kardeşlerin 1956 da artrid hastalarının acılarını dindirmek amacıyla bir motor geliştirdiler. Hidroterapi sağlayan bu motor, 1968 yılında Roy Jacuzzi, Roma adı verilen ve 50-50 hava-su oranına ve entegre jetlere sahip dünyanın, ilk entegre jakuzili banyosunu imal etti.[²]
Sağlık ve Eğlence Sunan Jakuzinin Faydaları
Fiziki rahatlama veren Jakuzi ürünlerinin, sağlık için bir çok faydası olduğu söylenmektedir. Jakuzi ile gevşemek ve zinde kalmak, bahsedilen ilk kullanım avantajları olsa da kişiden kişiye değişen etkiler söz konusu olmaktadır. Genel anlamıyla sağlık için şu faydaları sayabiliriz;
Stres Gidermek;
En belirgin ve öne çıkan fayların başında stres hafifletmeye yardımcı olması sayılabilir. Ilık suyun yatıştırıcı etkisi ve masaj hareketi olması, fiziksel, duygusal ve zihinsel stresi düşürmeye yardımcı olacaktır. Bu etki istenirse aromaterapi yöntemleri kullanılarak artırılabilir.[³]
Kas Gevşetme;
Jakuzi jetlerinin, sıcak su masaj hareketi, gergin olan kasları gevşetmeye ve rahatlatmaya yardımcı olur. Bu sayede kas ağrısı çeken kişilerin, ağrılarını hafifletecek, gevşeme sağlayacaktır. Hareketli sıcak su kaslarda rahatlamaya neden olacaktır.[³]
Uyku Kalitesini Artırır;
Yapılan bazı araştırmalarda, jakuzi ile elde edilen rahatlama ile daha derin ve huzurlu bir uyku kalitesi elde edildiği söylenmektedir. Ulusal Sağlık Enstitülerinin veri tabanlarında yer alan bazı araştırmalara göre, yaşlı ve yetişkinlerde uykusuzluk tedavisi için önerildiği görülmektedir. Çalışmalar küçük çapta ve özel kuruluşlar için yapılmış olsa da, yöntemin derin ve dinlendirici uykuyu desteklediği vurgulanmaktadır.[³]
20212 yılında yapılan bir çalışma ile, hidroterapinin fibromiyaljili kişilerde fonksiyon düzenlenmesi ve uyku kalitesi üzerindeki etkileri araştırılmış. 30-65 yaş arasındaki kadınlarda bulunan sonuçlara göre olumlu etkileri bulunduğu rapor edilmiştir.[⁴]
Ağrı Dindirici
Sıcak bir küvete girmek ve masaj etkisi yapan su ile temas etmek kasları, eklemleri ve tendonları gevşeterek, bazı ağrı türlerini hafifletebilir. Artriti olan kişilerde ısı ve masaj ağrıya neden olan sertliği ve iltihabın hafiflemesine yardımcı olacaktır. Su vücudu desteleyecek ve eklemlerin ağırlığını alarak esneklik ve hareket aralığını artırmaya yardımcı olacaktır.[³]
Kardiyovasküler Sağlık
Sıcak su masajı, kalp atışını yükselterek kan basıncınızı düşürebilir. 2016 yılında yapılan bir çalışmada, sıcak suya girme ile birlikte vasküler fonksiyon ve kan basıncında değişimler olduğu rapor edilmişti. Çalışma yazarları pasif ısı tedavisinin, egzersiz yapma yeteneği sınırlı olan kişilerde olumlu sonuçları olduğunu belirtmektedirler. 10 dakikalık bir sıcak küvete dalmanın, kan basıncını düşürdüğü ve yüksek tansiyon hastalarında iyi sonuçlar verdiği belirtilmiştir.[⁵]
Dairesel Bir Bahçe Jakuzisi
Geliştirilmiş İnsülin Duyarlılığı
Bazı araştırmalar, saunaların ve sıcak su masaj yöntemleri kullanılarak yapılan düzenli termal tedavilerin, bozulmuş insülin duyarlılığını iyileştirebileceğini ve diabet yönetiminde faydalı olabileceğini söylemektedir. 2015 yılında yapılan bir araştırmada, sıcak su tedavilerinin obezite ve şeker hastalığı olan kişilere fayda sağladığı bulunmuştur. [⁶]
Kalori Yakmak
2016 da az sayıda katılımcı ile yapılan bir araştırmada, bir saat boyunca bel hizasında sıcak su da kalan kişilerin, yaklaşık 30 dakikalık yürüyüş ile aynı kaloriyi yaktıkları tespit edilmiştir. Bu egzersizin yerini alması anlamını taşımasa da, egzersiz yapmakta zorlanan kişiler için metabolizmaya yardımcı olacağını ortaya koymaktadır.[⁷]
Bir iç mekan Jakuzisi
Kimler Kaçınmalı ve Dikkat Etmeli
Jakuzi kullanma konusunda endişe taşıyorsanız, doktorunuza danışabilirsiniz. Sağlık ve eğlence sunan jakuzilerin bazı durumlarda sorun yarabileceği unutulmamalıdır. Bu özellikle aşağıdaki durumlarda önemlidir;
- Kalp hastalığı; Sıcak bir küvet kalp atış hızını ve kan basıncını etkiler. Bu bazı durumlarda problemlere yol açabilir.
- Gebelik; Hamilelerin aşırı ısınması bebeğe ve kendilerine zararlı olabilir.
- Cilt yaralanmaları; tahriş ve enfeksiyon riskini azaltmak için açık yaraların ve kızarıklıkları olan kişilerin ciltleri iyileşene kadar beklemeleri gerekir.
- Düşük kan basıncı; baş dönme ve bayılmaya yatkın bünyeniz varsa, sıcak su kan basıncınızı daha da düşüreceğinden, muhtemelen jakuziden uzak durmanız gerekebilir.
Bir Jakuzi Seansında Dikkat Edilmesi Gerekenler;
Kendi jakuziniz ya da ortak kullanılan bir jakuzi olsun, küvetinizin temiz ve uygun şekilde bakımı yapıldığından emin olun. Su düzenli olarak temizlenmeli ve kontrol edilmelidir. Bakımı iyi yapılmayan jakuzi sıcak küvet foliküliti adı verilen bir cilt enfeksiyonuna yol açabilir. [⁸]
Sıcak Banyo Foliküliti
Televizyonlarda, filmlerde ve hatta sosyal medyada insanlar elerinde kokteylle saatlerce, jakuzide uzanmış olarak tasvir ediliyor. Bu hiçte ideal ve güvenli değildir. Riskleri azaltmak ve faydayı arttırmak için şunlara dikkat edilmesi gerekir;
- Çok Sıcak Sudan Kaçının; Su sıcaklığının mutlaka 40ᴼC (104ᴼF) olduğundan emin olun.
- Nemli Kalın; Bilinenin aksine sıcak küvetler sizi terletir ve su kaybına sebep olurlar. Bol su için ve seans öncesi ve sonrasında alkol tüketiminden kaçının.
- Zamanı Sınırlayın; Alışkan değilseniz çok uzun süre suda kalmayın. Maksimum sıcaklıkta süreyi 10-15 dakikaya ile sınırlayın. Alışınca daha düşük sıcaklıkta daha uzun seanslar yapabilirsiniz.
- Sıcak küvet sonrası hemen buz gibi soğuk suya girmeyin. Bu kan basıncınızı çok hızlı artmasına neden olur.
Bazı olumsuz durumlarda seansı bitirmek zorunda kalabilirsiniz. Özellikle;
- baş dönmesi,
- mide bulantısı,
- cilt kızarıklığı,
- nefes darlığı,
gibi durumlar söz konusu ise banyoyu hemen bitirmelisiniz.
Son Söz;
Sıcak banyolar, düzenli olarak yapıldığında kas gevşemesi, ağrı kesici ve iyi uyku gibi çeşitli faydalar sağlayabilir. Fakat jakuzi tedavisi belirlemek için daha çaplı geniş araştırmalara ihtiyaç vardır. Sağlık ve güvenlik için jakuzilerin uygun şekilde bakımları yapılmalıdır. Kalp sorunları yaşayanların mutlaka doktorlarına danışması gerekir. Ayrıca hamile ve cilt problemi olan kişiler jakuziden kaçınmalıdır.
Eğer bir jakuzi edinmek istiyorsanız, yapı ve tiplerine bakarak bir seçim yapmanız gerekir. Fikir almak için “Özellik ve Şekillerine Göre Jakuzi Çeşitleri” yazımızı inceleyebilirsiniz.
KAYNAKLAR;
- https://www.thespruce.com/jacuzzi-vs-hot-tub-vs-spa-5192479
- https://www.jacuzzi.com/en-us/HISTORY-OF-HOT-TUBS-AND-JACUZZI.html
- https://www.healthline.com/health/hot-tub-benefits#health-benefits
- https://www.healthline.com/health/fibromyalgia
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5023696/
- https://www.healthline.com/health/obesity
- https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/23328940.2017.1288688
- https://www.healthline.com/health/hot-tub-folliculitis