BANYO TUTAMAKLARI (Grab Bar)
Banyolardaki tutunma çubukları diğer adıyla tutamaklar, yalnızca yaşlılar için değildir. Duşta ya da banyoda düşme söz konusu ise, çocuklarda yaşlılar kadar kaymaya meyillidirler. Duşakabinler ve küvetler ne kadar güvenli görünseler de, kazalar olabilir. Araştırmalar, 15 yaşın üzerindeki kişilerde her yıl yaklaşık 230.000 civarında ölümcül olmayan banyo düşmeleri yaşandığını göstermiştir. ( ¹ )
Çoğu küvet, yaklaşık olarak 45-50 cm arasında bir yükseklikten adım atmanızı gerektirir. Duşakabinler bu konuda daha rahat giriş çıkış sağlasalar da teknelilerde yaklaşık 10-15 cm lik, seramik üstü kurulumlarda ise 5-8 cm lik bir adım ihtiyacı isterler. Bir çok kişi için bu adımlar sorun olmasa bile yaşlılarımız, çocuklarımız ve engelli insanlarımız için problem olabilir. Ayrıca yaşınız ne olursa olsun duş ve küvetin kaygan zemininde tutunacak bir desteğe sahip olmak mantıklıdır. Bu sorunu ortadan kaldırmanın ya da daha rahat bir yol sağlamanın en iyi çözümü “tutamak” lardır.
TUTAMAK SEÇERKEN NELERE DİKKAT ETMELİ
Bir çoğu, ortam korozyonlarına dayanıklı olması için paslanmaz çelik veya krom gibi malzemelerden yapılırlar. Çeşitli boyutları vardır, fakat en yaygınları 45 cm ile 60 cm arası uzunluktadırlar ve 3 ila 4 cm çapındadırlar.
– küvet kenarlarına dikey yerleştirme için 45 cm yada daha uzun bir model seçebilirsiniz.
– açılı yerleşim için, saplama noktalarını kararlaştırarak, ölçü belirleyin. Açılı çubuklar genelde 60 cm uzunlukta olurlar.
– Yatay yerleşim için, 80 cm civarı bir uzunluk seçin.
– Çapları genelde aynı olsalar da 3,5-4 cm arası modelleri tercih edin.
– Tutamak ile duvar arasın da 4-5 cm den fazla boşluk bırakan çubukları tercih etmeyin.
Banyo Tutamakları Uygulama Örneği
TUTAMAKLAR NEREYE VE NASIL MONTE EDİLMELİ
Tutamaklar, duş ve küvetlerin en güvenli ve uygun alanına monte edilmelidir. En uygun yeri seçerken, en çok ihtiyaç duyacak aile üyeleri ile deneyerek karar vermek doğru olacaktır. Keza herkesin kilosu ve boyu farklıdır.
Duşakabin içi tutamak yerleşimi;
Dikey giriş çubuğu, duş kapısının pervazına yakın olmalıdır. Yatay olanlar ise zeminden 75-80 cm yukarıda kalmalı ve duş boyunca uzanmalıdır. Musluk uç duvarlarındaki dikey yerleştirilen modeller, musluk kollarına yakın olmalıdırlar.
Küvet tutamakları yerleşimi;
Dikey tutamaklar, musluğun karşısındaki duvara monte edilmelidirler. Yatay tipte olanlar, yan duvara sabitlenmeli ve yeterince uzun olmalıdır. Küvet tabanından 75 cm yukarıda kalmalıdır. Musluk tutacaklarının yanındaki duvara da dikey bir tutamak takmak faydalı olacaktır.
Klozet çevresine yerleşim;
Klozet çevresinde iki duvar mevcutsa, bir veya iki adet kısa tutamak yerinde olacaktır. Klozet çevresinde bir duvar söz konusu değilse, klozete bağlanan ve klozeti çevreleyen bir tutunma çerçevesi tercih edebilirsiniz. Tavsiye edilen klozet etrafı model yüksekliği 82 – 92 cm arası ölçülerdedir. Doğru karar kullanıcı ile birlikte alınmalıdır. Keza herkesin boyu ve ergonomisi birbirinden farklı yapıdadır. Bazı artritli hastalar için uygun konum açılı (eğimli) olurken normal kullanıcılar yatayda düz montajı tercih etmektedirler. Montajı kullanıcının tercihine göre yapmak yerinde bir karar olacaktır. Bilgilendirmesi amacıyla Amerikan Engelliler Yasası tutamak standartlarına göz atabilirsiniz(ADA). ( ² )
İkili Klozet Tutamağı
Bazı durumlarda tutamaç yerine güvenlik korkulukları veya klozet çerçevesi tercih edilebilir. Bunlar klozet etrafına yerleştirilebilen, katlanır yapılı ekipmanlardır. ( yürüteç benzeri).
GENEL TUTAMAK ÇEŞİTLERİ
Bir çok ölçüsü ve şekli bulunan tutamakların, genel olarak piyasada bulunabilen çeşitlerini kısaca listelersek ;
– Dalga şekilli tutamaklar;
Bir dalga görünümünü andıran şekilleri ile göze çarparlar. Bu yapıları ile bazı kişilerin tutunup kalmalarını kolaylaştırabilirler.
– Düz tutamaklar;
Yapıları düzdür ve bir çok ölçüde bulunabilen ürünlerdendir. Yatay, dikey yada açılı olarak monte edilebilirler. En çok karşılaşılan modellerdendir.
Üste Dalgalı, Altta Düz Tutamak Örneği
– Düz ve eğimli tutamaklar;
Bir uçları düz iken, diğer uçları ortadan başlayarak eğimli olan modellerdir. Farklı ebatlarda ve değişik eğimli yapıları piyasada sıkça karşılaşılan tiplerdendirler.
– Köşe tutamaklar;
L şeklinde bir yapıya sahiptirler. İki duvarı kaplayabilirler. Ya da hem dik hem de yatay tutamak amacıyla kullanılabilirler.
Üstte Eğimli altta L Tutamak
– Gergi çubukları;
Yerden tavana kadar uzanan bir yapıları vardır. Montaj için herhangi bir işlem gerektirmezler. Gergili mekanizmalarıyla kolayca monte edilebilen bir yapıları vardır.
– Emme tutamaçlar;
Bir saplamaya monte edilmezler. Bunun yerine düz ve gözeneksiz yüzeylere yapışırlar. Güçlü emme kuvveti olanları iyi performans sergilese de, genelde montaj yapılan ürünler kadar kuvvetli değillerdir.
Son nokta ise, genel olarak yapıları bakımından tüm tutamaklar 120-125 kg yüke dayanımlı olurlar. Daha fazla yük ihtiyacı varsa, alışverişinizi yaparken satıcınıza bu durumunuzu mutlaka belirtmeli ve satın alma işleminizi ihtiyacınıza göre yapmalısınız.
KAYNAKLAR:
( 1 ) https://usabath.com/2017/12/05/best-places-install-grab-bars-bath-shower/
( 2 ) Amerikan Engelliler Yasası
Hooly H. – https://www.lowes.com/n/how-to/grab-bar-essentials
Esther Kane – https://seniorsafetyadvice.com/where-to-put-grab-bars-in-a-bathroom/
https://www.lowes.com/n/how-to/grab-bar-essentials